شاید نابرابری از این جنبه خیلی مهم باشد که میتواند باعث بسیاری مشکلات دیگر از جمله ناآرامیهای سیاسی، فقر، آسیب محیط زیست، بیکاری مزمن، تبعیض قومیتی و جنسیتی و ... شود. تحقیق اخیراً منتشرشدهای از مردم در 44 کشور جهان، خواسته نابرابری را در یک کلمه به عنوان یک مشکل «بزرگ» یا «خیلی بزرگ» وصف کنند.
آمار نشان میدهد در آفریقا 93 درصد مردم نابرابری را مشکلی خیلی بزرگ میدانند که بالاترین درصد در بین کشورهای مناطق مختلف جهان است. کمترین درصد در خاورمیانه اندازهگیری شده که در آن 74 درصد مردم اعتقاد دارند نابرابری مشکلی خیلی بزرگ است. در مجموع 44 کشور مورد بررسی 60 درصد مردم نابرابری را بزرگترین مشکل پیش روی خود و اقتصاد کشورشان میدانند. اما 77 درصد تورم و سختی یافتن شغل را بزرگترین مشکل قلمداد میکنند. این موضوع نشان میدهد اگرچه نابرابری موضوعی بسیار مهم تلقی میشود اما حداقل فعلاً و در شرایطی که اقتصاد جهانی هنوز با وضعیت قبل از بحران فاصله دارد، مردم مشکلات بزرگتری برای دست و پنجه نرم کردن دارند.
همین بررسی نشان میدهد که مردم عوامل مختلفی را در ایجاد این نابرابری دخیل میدانند که البته دولت و سیاستهای اقتصادی اتخاذ شده توسط آن در راس این عوامل است. پس از دولت، میزان دستمزد کارگران، سیستم آموزشی، سیستم مالیاتی و... در ایجاد نابرابری مقصر قلمداد شدهاند.
کفه ترازوی قیمت در بازار گوشت مرغ که تا یک ماه پیش به نفع مصرف کنندگان سنگینی می کرد، در کمتر از دو هفته اخیر به ظاهر به نفع تولید کنندگان جا به جا شد در حالی که هیچ یک از دو طرف بازار در این شرایط راضی به نظر نمی رسند.
قیمت هر کیلوگرم گوشت مرغ در روزهای اخیر مرز هفت هزار تومان را در بازار گیلان درنوردید و سبب شد تا مصرف کنندگان از نبود ثبات قیمت و سودجویی برخی از فروشندگان ابراز نارضایتی کرده و خواستار دخالت دولت برای تعادل بخشی به بازار شوند.
استان گیلان به خاطر برخورداری از زنجیره کامل صنعت مرغ، قطب مهم تولید این محصول به شمار می رود و هر گونه نوسان قیمت و آشفتگی بازار در این استان به سایر مناطق کشور هم سرایت می کند.
اکنون قیمت مرغ در بازار شهر رشت بسته به وزن بین هفت هزار تا هفت هزار و 500 تومان در نوسان است در حالی که پیش از این یعنی کمتر از دو ماه پیش قیمت هر کیلوگرم گوشت مرغ حتی به زیر 6 هزار تومان هم رسیده بود.
بررسی ها نشان می دهد که به رغم این که مرغ به اندازه کافی در بازار وجود دارد اما قیمت آن نسبت به یک هفته پیش حدود 700تا یکهزار تومان در هر کیلو گرم بالاتر رفته است.
چندی پیش شعبان نژاد، رئیس کل جهاد کشاورزی گیلان خط قرمز دولت و وزارت جهاد کشاورزی را قیمت مرغ 7 هزار تومانی عنوان کرد و متذکر شد: "بالاتر از این نرخ مرغ را کنترل میکنیم."
وی حتی در بیستم بهمن ماه در مراسم افتتاح سردخانه 5 هزار تنی سراج نصرتی در روستای داوان بخش کرگانرود تالش درباره افزایش قیمت مرغ در روزهای اخیر در گیلان یادآور شد: "از فردا(بیست و یکم بهمن ماه) برای تنظیم بازار مرغ قیمت 5 هزار و 500 تومان از سردخانه به عاملان داده میشود و با یک سود 5 درصدی بین 5 هزار و 700 تا 5 هزار و 800 تومان در اختیار مصرفکنندگان قرار میگیرد."
این در حالی است که گیلان یکی از مهم ترین استان های گردشگری کشور است که در ایام و فصول تعطیل سال پذیرای میلیون ها مسافر می شود و همین افزایش جمعیت شناور سبب می شود تا قیمت بعضی از کالاها بویژه مواد غذایی مانند گوشت مرغ به خاطر افزایش مصرف و سودجویی برخی از فروشندگان دچار نوسان شود. چهره گردشگری گیلان علاوه بر روزهای پایانی هر هفته، برای تعطیلات عید بیش از سایر ایام قابل مشاهده است و هر ساله از بیستم اسفند به بعد مسافران نوروزی برای جاگیری و گذران ایام تعطیل در منطقه خوش آب و هوا به این استان سفر می کنند که یکی از پیامدهای حضور آنان افزایش سطح عمومی قیمت ها است.
البته این افزایش قیمت مرغ مختص به گیلان نیست و گویا مصرف کنندگان در کل کشور با آن دست و پنجه نرم می کنند. چندی پیش اخباری مبنی بر تلف شدن یکباره مرغ ها در قزوین در فضای رسانه ای منتشر شد که بی تردید در این افزایش قیمت بی تاثیر نبوده است.
بیماری عفونی در مرغداری ها عامل گرانی مرغ!
ماجرا هم از این قرار بود که چند روز پیش خبر رسید، بیماری ناشناختهای بیش از 120 هزار قطعه مرغ را به کام مرگ فرستاده بود تا روز کاری آنها به زیرخاک کردن مرغها و جوجههای تلف شده و البته زندههای مشکوک به بیماری بگذرد. هرچند این اتفاق کمتر رسانهای شد اما از گوشه و کنار خبر میرسد که تلفات مرغ به استان قزوین محدود نشده است و در استان همدان و البرز نیز مرغداران شاهد تلفشدن مرغهای خود بودند.
هرچند مسئولان استان قزوین آلودگی عفونی را رد میکنند اما هنوز علت این حادثه بهطور دقیق مشخص نیست و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد. اتفاق مشابه در استانهای همجوار هم باعث حساسیت بیش از پیش و پیچیدهشدن ماجرا شده است اما مدیرکل دامپزشکی استان قزوین نیز با مطرح کردن احتمال خفگی مرغها گفته است: آنچه بهطور قطع به اداره دامپزشکی مربوط میشود، بررسی هر نوع بیماری دامی و طیوری است که اکنون وجود آن رد شده و دخالت عوامل به سازمانها و ادارات دیگر مربوط میشود، از همین رو هیاتی متشکل از مدیران دامپزشکی، حفاظت محیط زیست، جهاد کشاورزی کشور و نمایندهای از کارخانههای سازنده وسایل گرمایشی موجود در این مرغداریها، مناطق موردنظر را بازدید کرده و ظاهرا یافتههایی نیز داشتهاند که منتظر اعلام نتایج آن هستیم. ضمن اینکه نمونههایی از لاشه این پرندگان نیز برای بررسی به بخش آزمایشگاهی دانشگاه تهران ارسال شده است.
نقیبی با اشاره به اینکه تمام این چهار مرغداری با وسایل گرمایشی مشابه و استفاده از گاز شهری گرم میشده است، میگوید: گرچه احتمالاتی نظیر آلوده بودن آب و دان مصرفی پرندگان نیز وجود دارد، اما وقتی تلفات به این میزان سنگین باشد، ممکن است مشکلی در هوای استنشاقی پرندگان باشد، بنابراین بیش از هر عاملی، احتمال وجود هوای آلوده و خفگی آنها قوت میگیرد. ضمن اینکه علائم نیز ما را به سوی این احتمال سوق میدهد، زیرا در کالبدشکافیهایی که صورت گرفت ریه این پرندگان پر از خون مشاهده شد که میتواند دلیلی بر آلودگی و خفگی با گاز باشد. هر چند نمونههایی از دان و آب مصرفی پرندگان نیز برای بررسی به دانشکده دامپزشکی استان ارسال شده و نتایج آن تا 48 ساعت آینده اعلام خواهد شد و در آن زمان میتوان با قطعیت بیشتری اظهارنظر کرد.
این مقام مسئول در دامپزشکی استان قزوین با اشاره به این که پرندگان تلف شده شامل جوجه 9 روزه تا مرغ بالغ میشده است، میافزاید: برای اولینبار است که چنین اتفاقی در سطح استان و حتی کشور افتاده و هیچ پیشینهای در این زمینه وجود ندارد تا در رسیدن به نتیجه به ما کمک کند که این امر کار شناسایی عامل اصلی این تلفات را بسیار سخت و دشوار کرده است، با این همه روشن شدن نتیجه و دلیل اصلی این اتفاق برای ما بسیار مهم است، تا بتوانیم از وقوع مجدد آن جلوگیری کنیم. نقیبی با بیان اینکه مرغداریهای زیادی از سراسر کشور تاکنون با ما تماس گرفته و اظهار نگرانی کردهاند، ضمن توصیه به آنها مبنی بر کنترل وضع مرغداریهای خود و تشدید ضوابط بهداشتی قرنطینهای تا زمان حصول و اعلام نتایج قطعی علل بروز تلفات از سوی سازمان دامپزشکی کشور، خاطرنشان میکند که جای نگرانی بابت سرایت هرگونه بیماری واگیردار به این مرغداریها وجود ندارد.
بحرانی شدن بازار مرغ و نگرانی مردم
با این وجود و باوجود اظهارات مسئولان دامپزشکی قزوین، افزایش نرخ مرغ نشان از بحرانی بودن اوضاع مرغداری ها در کشور دارد. این در حالی است که نرخ مرغ به دلیل سابقه در گرانی، همواره توسط مردم رصد می شود و این امر نگرانی ها را برای حذف شدن مرغ از سبد خانوارها در آستانه نوروز بیشتر می کند.
هنوز از یادها نرفته است که در سال 91 قیمت مرغ طی یک برهه زمانی 4 ماهه از 3100 تومان به ازای هر کیلو به بيش از 9000 تومان رسید هر چند که مرغ در نهایت 5000 تومانی شد اما حالا نیز به نظر می رسد در سال جدید دوباره مشکلات مرغی گریبان گیر مردم باشد. در آن روزهایی که قیمت مرغ مانند ارز نوسان داشت اما نکته درخور توجه در رابطه با این افزایش قیمت، هشدارهای فعالان این بخش و آگاهی مسوولان مربوطه، از چندین ماه پیش بود.
هشدارهایی که به طور شفاف در جلسات اقتصادی و کارگروههای تنظیم بازار مطرح میشد و هر بار اخبار توزیع مرغ به قیمت دولتی رنگ میباخت. افزایش نرخ ارز و محدودیت تبادلات پولی بر اثر تحریمها که قدرت واردات این محصول را کم میکرد، از عواملی بود که از چند ماه پیش باعث افزایش قیمت نهادههای دامی در کشور شد. در حال باید منتظر ماند و دید دولت و ستاد تنظیم بازار برای رفع این مشکل جدید چه چاره ای خواهند اندیشید؟