ضایعات سفال و سرامیک در شهر جهانی لالجین امروز به تهدید بزرگی برای محیط زیست منطقه بدل شده است که انتظار میرود با ورود سرمایه گذار بخش خصوصی برای بازیافت آن و همکاری دولتیها یکبار برای همیشه به این معضل پایان داده شود.
به گزارش فارس، اتفاق غیرمنتظرهای در جامعه ما رخ نداده است! به عبارت سادهتر یک روال کاملا عادی و قابل پیش بینی بود؛ صدای پای تهدید محیط زیست و فاجعه را مسؤولان دولتی نشنیدند و زمانی که کیان طبیعت در منطقه مهمی، چون شهر جهانی سفال لالجین به خطر افتاد به تکاپو افتادند تا معضل را حل کنند.
دپو و اجتماع ضایعات سفال و سرامیک به ویژه قالبهای گچی کارگاههای شهری و واحدهای تولیدی مستقر در شهرک صنعتی سفال و سرامیک لالجین باعث مشکلات بسیاری شده و بستر رودخانه فصلی کنار شهر لالجین مملو از این ضایعات شده است.
البته با چارهاندیشی و ورود بخش خصوصی از تشدید این ضایعات و افزایش آنها جلوگیری به عمل آمده است، اما به گفته شهردار لالجین پاکسازی منطقه حداقل یک سال زمان نیاز دارد.
به نظر میرسد سرمایهگذاران در بخش خصوصی راه حلی برای پایان دادن همیشگی به این معضل را یافتهاند و در حال طی مراحل اداری برای اخذ مجوزهای لازم هستند. روال عادی در این حوزه در جریان است، اما مدیران دولتی نباید از خاطر ببرند که وضعیت طبیعت چندان روال عادی را طی نمیکند. با این وجود متولیان محیط زیست، شهرداری لالجین و بخش خصوصی در حال هم افزایی هستند تا این مشکل را یکبار برای همیشه حل کنند.
ساماندهی ضایعات لالجین فاصله زیادی تا ضوابط زیست محیطی دارد
سرپرست اداره کل محیط زیست استان همدان در گفتوگو با فارس با بیان اینکه ضایعات سفال و سرامیک شهر لالجین در دو قسمت دفن میشود، اظهار کرد: یک محل در کنار رودخانه بوده که در جوار شهر لالجین واقع شده و عمدتا مربوط به پسماندهای کارگاههای داخل شهر و زبالههای شهری است.
سیدعادل عربی با اشاره به اینکه مدیریتی نیز برای ساماندهی این پسماندها وجود ندارد، افزود: ضایعات سفال و سرامیک در حوزه پسماند صنعتی طبقه بندی میشوند و پسماندهای صنعتی را نمیتوان در کنار شهر، کنار یک رودخانه و محل زبالههای شهری دفع کرد.
وی با بیان اینکه ضوابط خاصی برای دفن و مدیریت پسماندهای صنعتی وجود دارد، تصریح کرد: دسته دوم ضایعات سفال و سرامیک در شهرک تخصصی سفال و سرامیک لالجین تولید میشوند که پیش از این در کنار رودخانه دفن میشدند.
سرپرست اداره کل محیط زیست همدان ادامه داد: اداره کل محیط زیست استان یک برنامهریزی گام به گام را با همکاری دستگاههای متولی انجام داد و قرار شد آن دسته از ضایعات مربوط به شهر صنعتی را جدا کرده و محل جدیدی را برای آن معرفی کنیم.
وی با بیان اینکه این محل جدید در حدود چهار کیلومتری شهر لالجین در نظر گرفته شد که با حداقل ضوابط ما مطابقت داشت، خاطرنشان کرد: در حال حاضر این ضایعات که مربوط به واحدهای صنعتی است در محل جدید ساماندهی میشود.
عربی با بیان اینکه گام دوم برای بازیافت بخشی از ضایعات که قابلیت بازیافت را دارند، تعریف شد، گفت: در حال حاضر ضایعات گچ این پسماندها تفکیک شده و به کارخانههای سیمان منتقل میشوند که البته قرار است یک واحد بازیافت نیز در منطقه تأسیس شود.
وی با اشاره به اینکه این فرآیند قابل قبول است، اظهار کرد: البته مسأله رودخانه همچنان بلاحل باقی مانده و حدود ۵۰ تن ضایعات به طور روزانه به این منطقه منتقل میشود.
سرپرست اداره کل محیط زیست استان همدان با بیان اینکه محلی که به عنوان سایت جداگانهای برای دفن ضایعات تعریف شود وجود ندارد، افزود: زمینهای این منطقه اغلب کشاورزی هستند و به صورت آبی نیز کشت میشود که امکان تبدیل آن مناطق به محل دفن زباله وجود ندارد.
وی همچنین تصریح کرد: مشکل عمده دیگر این است که اغلب این زمینها اوقافی هستند و به همین دلیل موانع بسیاری برای ساماندهی این وضعیت وجود دارد.
ضایعات کارگاههای شهری در بستر رودخانه
شهردار شهر لالجین نیز در گفتوگو با فارس اظهار کرد: از زمانی که مسؤولیت شهرداری را پذیرفتم جلسات متعددی برای ساماندهی این ضایعات و زباله شهر برگزار شده تا بتوانیم به بهترین شکل ممکن آن را حل کنیم.
حمید محبی با بیان اینکه یک سرمایهگذار به دنبال احداث یک واحد تولیدی برای بازیافت این ضایعات است، افزود: نشستی نیز با پیمانکاران برای جمعآوری زبالهها برگزار و قراردادهایی منعقد شده و به کارگاهها نیز اعلام شده که جمع آوری زباله صرفه باید توسط پیمانکاران صورت گیرد.
وی با اشاره به اینکه فعلا قالبهای گچی را به سیمان اکباتان منتقل میکنند، تصریح کرد: ضایعات سفال نیز در حال دپو شدن است تا واحد بازیافت احداث و آغاز به کار کند.
شهردار لالجین با بیان اینکه برای جمعآوری زباله شهر لالجین نیز دو اقدام مهم صورت گرفته، ادامه داد: ابتدا یک زمین را برای دپو زبالههای ساختمانی به جز سفال به محیط زیست معرفی کردیم که در شرف اخذ مجوز هستیم.
وی با اشاره به اینکه زمینی نیز برای ایجاد ایستگاه جمعآوری زباله خریداری و مجوز آن نیز از محیط زیست اخذ شده، خاطرنشان کرد: ضایعات کل سطح شهر در آنجا دپو و از آنجا به محل دفن زبالههای شهر همدان منتقل میشود.
محبی با بیان اینکه اگر پروژه بازیافت ضایعات اجرا شود، برای همیشه به این مشکل بزرگ خاتمه خواهیم داد، گفت: این ضایعات علاوه بر اینکه برای شهر نوعی دردسر به حساب میآیند برای محیط زیست نیز مضرات بسیاری دارند.
وی با اشاره به اینکه ضایعات ریخته شده در بستر رودخانه کنار شهر بیش از حد تصور است، اظهار کرد: بستر رودخانه پر شده است، به طوری که ضایعات در یک طول دو کیلومتری به عرض هفت متر و ارتفاع چهار متری دپو و رها شده است.
شهردار لالجین با بیان اینکه هر روز نیز به آن افزوده میشود، افزود: اگر همین منوال ادامه بیاید مشکلاتی که حاصل میشود غیر قابل جبران است.
وی تصریح کرد: اگر امروز هم به پاکسازی منطقه اقدام کنیم یک سال زمان نیاز داریم و باید دستگاههایی، چون امور آب، محیط زیست، راه و شهرسازی ورود کنند تا برای همیشه حل شود.
محبی با اشاره به اینکه از ۸۰۰ کارگاه شهری حدود ۱۰۰ کارگاه با شهرداری قرارداد منعقد کردند که در ساماندهی زبالهها نقش داشته باشند، ادامه داد: نیاز به یک فرهنگ سازی گسترده نیز داریم تا بتوانیم به این مشکلات خاتمه دهیم.
وی با بیان اینکه شهرداری به تنهایی نمیتواند از عهده حل این معضل برآید، خاطرنشان کرد: بسیاری از این ضایعات شبانه در مناطق مختلف رها میشوند و این مشکلات را بیشتر میکند.
تولید گچ صنعتی از ضایعات گچی کارگاههای لالجینی
سرمایهگذار طرح بازیافت ضایعات سفال و سرامیک شهر لالجین نیز در گفتوگو با فارس اظهار کرد: حساسیتی که در منطقه وجود دارد بیش از همه به ضایعات قالبهای گچی باز میگردد، زیرا برای محیط زیست مضرات بسیاری دارد.
جواد گرشاسبی با اشاره به اینکه بیشترین حجم و وزن ضایعات را قالبهای گچی در لالجین تشکیل میدهند، افزود: بنابر برآوردهای ما در روز چیزی حدود ۶۰ تا ۶۵ تن ضایعات در قالبهای گچی تولید و به محیط اطراف منتقل میشود.
وی با تأکید بر اینکه ضایعات چینی و بهداشتی و سفال و سرامیک روزانه به حدود پنج تن میرسید، تصریح کرد: برای جابجایی این ضایعات یک خاور کفایت میکند، اما قالبهای گچی موجود چندین تریلی را میطلبد.
این سرمایهگذار با بیان اینکه قالبها گچی نیز برای تولید سفال و سرامیک استفاده میشود، ادامه داد: چند سال پیش به برخی از ادوار دولتی پیشنهاد بازیافت این ضایعات را ارائه دادم، اما به دلیل اینکه هنوز حساسیتها به این اندازه نرسیده بود، چندان مورد توجه قرار نگرفت.
وی خاطرنشان کرد: در نهایت در سال ۹۵ حساسیتها به حد بالایی رسید چراکه محیط اطراف را با چالش مواجه کرده بود.
گرشاسبی با اشاره به اینکه ضایعات سفال میتواند دوباره به عنوان مواد اولیه استفاده شود، گفت: این ضایعات اگر در طبیعت هم رها شود چندان آسیب جدی به دنبال نخواهد داشت، اما گچ میتواند حیات طبیعت را تهدید کند چراکه میلیونها سال نیز از بین نمیرود و خاک را از نابود میکند.
وی با بیان اینکه به همین دلیل اولویت اول را به روی ساماندهی گچ متمرکز کردیم، اظهار کرد: گچ در مواد اولیه تولید سیمان مورد نیاز است، اما باید مسافت کوتاهی تا واحد تولید سیمان وجود داشته باشد که حمل و نقل گچ توجیه اقتصادی پیدا کند.
این سرمایه گذار افزود: نزدیکترین کارخانه سیمان به ما سیمان اکباتان است که البته سیمان سفید تولید میکند و در نتیجه سنگ گچ خاصی را نیز نیاز دارد.
وی با اشاره به اینکه در نتیجه تحقیقات انجام شده، توانستیم با ارائه مشاورههایی، سیمان اکباتان را پذیرنده محصولات کنیم، تصریح کرد: در نتیجه این توافق طرح خود را به مسؤولان برای بازیافت ضایعات لالجین در دو قالب کوتاهمدت و بلندمدت ارائه دادیم.
گرشاسبی با بیان اینکه طرح کوتاه مدت برای ما درآمدی ندارد و تنها برای جلوگیری از تخریب بیشتر طبیعت ارائه شده است، ادامه داد: طرح بلندمدت ما ایجاد منطقه بازیافتی است تا محصولات جدید به عنوان مواد اولیه گچ دوباره وارد کارگاهها بشود حدود دو سال زمان نیاز دارد.
وی با اشاره به اینکه عرض دو تا سه سال آینده این ضایعات حمل و به مصرف کارخانه سیمان میرسد، خاطرنشان کرد: در سال ۹۵ ماشین آلات را تهیه کردیم و تا کنون ۸ هزار تن ضایعات گچی را به کارخانه سیمان منتقل کردهایم.
احداث کارخانه در گیرو دار بروکراسی اداری
این سرمایهگذار با بیان اینکه زمینی را در اطراف شهرک صنعتی سفال و سرامیک لالجین در حدود ۱۰ هکتار خریداری و برای تغییر کاربری معرفی کردیم، گفت: این روند نیز در مراحل آخر خود قرار دارد و پس از این احداث کارخانه آغاز و در نهایت برای همیشه قالبهای گچی دوباره به عنوان مواد اولیه به کارگاههای تولیدی بازخواهد گشت.
وی با بیان اینکه انتظار داشتیم روند تغییر کاربری با سرعت بیشتری انجام شود که صورت نگرفت، اظهار کرد: در حال حاضر این پرونده در کارگروه استانی قرار دارد و از مراحل شهرستانی عبور کرده و با تأیید کارگروه و اداره جهاد کشاورزی کار احداث واحد تولیدی آغاز خواهد شد.
گرشاسبی با اشاره به اینکه روال عادی کارهای اداری در حال انجام است و چندان تسهیلگری انجام نشده است، افزود: در نهایت ما به تولید گچهای صنعتی از قالبهای گچی استفاده شده، خواهیم رسید.
وی تصریح کرد: حدود ۵۰ میلیارد ریال در این منطقه سرمایهگذاری انجام میشود و امیدواریم بروکراسی اداری روند کوتاهتری را طی کند.