تلخ و شیرین‌های قم در سال ۹۴
سال ۹۴ را می‌توان سالی آرام برای قمی‌ها توصیف کرد؛ هر چند برگزاری انتخابات، قدری شور و هیجان به فضای استان بخشید اما فضای رکود طی سال ۹۴ در عرصه‌های مختلف به وضوح دیده می‌شد.
به گزارش تابناک قم، تقویم رو میزی را که ورق بزنیم در روزهای ابتدایی بهار سال ۹۴، قم را در تدارک میهمانی بزرگ ۵ میلیون نفری برای زائران خواهیم دید. میهمانی که هر چند با تلاش مدیران شهری و استانی امسال هم برگزار شد اما نقایصی مانند کمبود فضا برای اسکان، معضل ترافیک هسته مرکزی، کمبود پارکینگ و.... را همچنان با خود عجین داشت.
۲۲ فروردین ماه ۹۴ هم سرشماری طرح تحول سلامت در حوزه بهداشت در قم آغاز شد. طرحی که در تمام استان‌‌ها قرار بود در حاشیه شهر‌ها پیگیری شود اما استان قم این آمادگی را اعلام کرد که این طرح را برای یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر ساکن قم اجرایی کند.
همان روز‌ها بود که مجموعه مدیریت شهری درحال رایزنی گسترده برای انتخاب شهردار قم بود و منابع خبری از رایزنی لاریجانی با سید مرتضی سقائیان‌نژاد، شهرداری که تجربه ۱۲ سال مدیریت شهر اصفهان را داشت، خبر داده بودند.
همان روز‌ها حادثه بی‌حرمتی ماموران فرودگاه جده به دو پسر نوجوان ایرانی در رسانه‌ها منتشر شد و آیت‌الله مکارم شیرازی با اظهار تأسف از انتشار این خبر، این سئوال را مطرح کرد که «آیا باید به هر خفتی به عمره برویم؟» سخنان این مرجع تقلید و واکنش دیگر مراجع به این اقدام، بازتاب بسیاری در رسانه‌ها و داشت و دولت در مراحل بعدی تصمیم به تعلیق عمره گرفت که این تصمیم هنوز هم پابرجاست.
پنجم اردیبهشت‌ماه سال ۹۴، حسین باقری که قبلا در سمت رئیس سازمان مدیریت بحران کشور فعالیت داشت از سوی شورای شهر به عنوان شهردار جدید قم معرفی شد. کسی که البته هیچ‌گاه نتوانست نشستن بر صندلی شهردار قم را تجربه کند. باقری بلافاصله به دیدار مراجع تقلید رفت و در دیدارهایی که اینجا و آنجا در قم داشت، تعبیرات عجیبی در توصیف وی به کار برده شد اما سرنوشت دیگری برای شهرداری قم رقم خورده بود که خردادماه آشکار شد.
دهم اردیبهشت ماه با حضور مراجع تقلید و در مراسمی، شبستان جدید مسجد امام حسن عسکری(ع) افتتاح شد. در بنای قدیم مسجد امام حسن عسکری علیه‌السلام مجموع شبستان‌های مسجد ۳۱۹۰ متر مربع پوشش مسقف و ۱۵۲۰ متر مربع در صحن مسجد فضای باز دارد که مجموع مساحت مورد استفاده نمازگزاران ۴۷۱۰ متر مربع است. بنای جدید اما که به بنای قدیمی اضافه شده، شامل یک شبستان اصلی در طبقه همکف به مساحت ۲۹۰۰ متر و گنبد نسبتاً بزرگی با دهانة ۲۷ متر و ارتفاع ۳۵ متر از کف شبستان است که زیبایی و همخوانی آن با فضای معنوی این مسجد مقدس، از جمله اقدامات خوب توسعه اماکن مذهبی در سا‌های گذشته محسوب می‌شود.
همین روز‌ها بود که پس از گذشت دو هفته از معرفی حسین باقری به عنوان شهردار، شورای شهر قم برای وی حکم صادر کرد که این حکم مورد انتقاد فرماندار قم قرار گرفت. رضا سیار در گفت‌وگو با رسانه‌ها حکم صادر شده را غیر قانونی توصیف کرد. بیستم اردیبهشت ماه هم وزیر کشور در همایش استانداران به شورای شهر قم درباره اقدامات غیر قانونی هشدار داد. این هشدار‌ها موجب شد مراسم معارفه شهردار جدید برگزار نشود اما باقری تا مدتی همچنان در جلسات شورای شهر شرکت می‌کرد.
همان روز‌ها طی مراسمی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی قم احیا شد و سید حسن رضوی که پیش از آن به عنوان معاون برنامه‌ریزی استاندار انتخاب شده بود، مدیریت این سازمان را به عهده گرفت.
اول خرداد، پدر شهید دل‌آذر، فرمانده لشکر ۱۷ علی بن ابی طالب(ع) به پسر شهیدش پیوست. همان روز‌ها، اکبر شوکت، رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی کارگران ساختمانی قم در مصاحبه‌ای اعلام کرد که قم رتبه دوم حوادث کارگری در کشور را دارد.
هشتم خرداد عدم تأیید حسین باقری به عنوان شهردار قم توسط وزارت کشور قطعی شد و نهم خرداد سید مرتضی سقائیان‌نژاد با ۱۴ رأی مخالف در شورای شهر اصفهان استیضاح شد. تقارن این دو اتفاق موجب شد اعضای شورای شهر و مدیران استان قم به علاوه بزرگان بسیاری که در این زمینه به عنوان واسطه نقش ایفا می‌کردند، دوباره به تکاپو بیفتند تا سقائیان‌نژاد به قم بیاید.
این تلا‌ش‌ها در نهایت اثر کرد و ۱۵ خرداد سال ۹۴ که به نیمه شعبان مصادف شده بود و از شلوغ‌ترین روزهای سال در قم بود، همزمان با برگزاری جشن‌های باشکوه نیمه شعبان، شورای شهر قم هم جلسه‌ای فوق‌العاده برگزار کرد و با ۱۹ رأی موافق و یک رای ممتنع، سقائیان‌نژاد را به عنوان شهردار قم برگزید.
آغاز مدیریت شهردار ۱۲ ساله اصفهان در قم اما با یک اتفاق بسیار تلخ همراه بود؛ ساعت ۲۰: ۳۰ پنجشنبه ۲۱ خرداد ماه ۱۳۹۴ محمد حسین قربانی، نوجوان ۱۲ ساله در حال بازی و برخورد با تیر چراغ روشنایی در قسمتی از فضای سبز واقع در میدان جهاد محدوده خیابان مفتح جنوبی جان خود را از دست داد. این اتفاق سال قبل هم برای یک دختربچه چهار ساله افتاده بود و موجب شد شهردار جدید یکی از نخستین ماموریت‌های خود را ساماندهی به امور افسارگسیخته بوستان‌ها در شهر قم بداند که مدیران شهری اکنون می‌گویند ۷۵ درصد اقدامات لازم در زمینه ایمن‌سازی بوستان‌ها صورت گرفته است.
دوم تیرماه سال جاری اما حجت‌الاسلام محمد صادق صالحی‌منش، استاندار سابق قم پس از کشمکش‌های طولانی با معاون سیاسی امنیتی‌اش، استعفا داد تا فریدون همتی به عنوان سرپرست استانداری قم کار خود را آغاز کند. صالحی‌منش در نامه خود خطاب به وزیر کشور، علت استعفای خود را حضور در انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی عنوان کرده بود.
تولد دوقلوهای به هم چسبیده از دیگر اتفاقات نیمه تیرماه امسال در قم است. درست در همین روز‌ها که جریان‌های مختلف سیاسی در حال رایزنی برای فرستادن فرد مورد نظر خود به ساختمان استانداری بودند، رسانه‌ها با تی‌تر «استاندار قم از آسمان آمد» از به کارگیری سید مهدی صادقی به عنوان استاندار جدید قم خبر دادند.
صادقی نیز دارای سوابق مدیریت در بخش‌های دیپلماسی، اقتصادی و اجتماعی بود. وی ریاست شرکت انبارهای وزارت کار و عضو هیئت مدیره سازمان هواپیمایی کشوری را در کارنامه کاری خود داشت و از مدیران سابق وزارت اطلاعات محسوب می‌شد. انتخاب صادقی نشان داد در انتصابات در قم همیشه باید منتظر اتفاقات غیر منتظره ماند.
دهم مرداد سال جاری حجت الاسلام عباس دانشی به عنوان مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم معرفی شد. وی همان موقع چمدان خود را از سیستان و بلوچستان بسته بود و تجربه مدیریت در عرصه فرهنگ در این استان را به همراه داشت. دانشی بعد‌ها با حذف دو معاونت خود یعنی معاونت مطبوعاتی و معاونت فرهنگی، و خلاصه کردن تمام اقدامات ارشاد در یک معاونت، روند جدیدی در ارشاد قم رقم زد که انتقاداتی به همراه داشت.
۱۶ مرداد سال جاری، وزیر دادگستری پروژه منوریل قم را از اساس خلاف قانون دانست و این زمینه‌ساز انتقادات جدی‌تر به این پروژه در ماه‌های بعد شد. شهریورماه در قم با اجرای طرح تحول اتوبوسرانی، معرفی مدیرکل جدید ثبت احوال و معرفی فرمانده جدید سپاه علی بن ابی طالب (ع) همراه بود.
نیمه مهرماه سال جاری شهید اسکندر یکه تاز، شهیدی که در دانشگاه قم آرام گرفته بود، پس از ۳۲ سال احراز هویت شد تا پدر و مادر فراق‌دیده‌اش با چشمانی اشکبار به دیدار یوسف گمگشه‌شان در دانشگاه قم بیایند.
بیست و ششم مهرماه اما انتصاب مهم دیگری در قم رقم خورد و معاون سیاسی امنیتی استاندار قم در میان بهت جریان‌های سیاسی فعال در این شهر، از شیراز آمد.
آبان‌ماه در قم با باران‌های سیل آسا همراه بود به نحوی که تصاویر جاری شدن سیلاب‌ها در پردیسان، به سرعت در فضای مجازی منتشر شد. این اتفاقات دوباره به یاد مدیران و رسانه‌ها انداخت که یکی از دو کانال ضروری آب در پردیسان هنوز احداث نشده و خطر جدی در این حوزه بیخ گوش این منطقه جدید از شهر است.
ششم آذرماه سال جاری، عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در جلسه‌ای به شدت از وضعیت منوریل قم انتقاد کرد. وی این طرح را نشانه بی‌فرهنگی در قم دانست و اظهار امیدواری کرد یک نفر در قم جرات پیدا کند و این المان بی‌فرهنگی را از شهر قم حذف کند.
همان روز‌ها بود که شورای شهر قم هم با توقف منوریل در میدان مطهری موافقت کرد و با تصویب راه‌اندازی آن با دو واگن به جای ۲۰ واگن در واقع به نوعی مخالفت خود را با هزینه بیشتر در این طرح که یادگار بزرگ احمدی‌نژاد در قم محسوب می‌شود، اعلام کرد.
انتهای آذرماه هیاهوی انتخابات، فرمانداری قم را رونق بخشید و ۱۶۱ نفر طی هفت روز برای انتخابات مجلس شورای اسلامی ثبت نام کردند. از میان این ۱۶۱ نفر، ۱۱ نفر زن بودند و فراوانی بیشتر گروه سنی ۳۶ تا ۴۰ سال، نشانه‌ای از اقبال جوانان به این انتخابات بود. قم پایگاهی برای ثبت نام بزرگان حوزه علمیه برای انتخابات مجلس خبرگان هم بود که از این نظر فرمانداری قم روزهای پرکاری را پشت سر گذاشت.
بیست و ششم دیماه، زلزله بی‌سابقه در جعفریه قم که برای چند روز متوالی این شهر را می‌لرزاند، موجب نگرانی مردم قم شد و بهمن‌ماه در قم با تسلیم بودجه هزار و ۳۰۰ میلیارد تومانی شهرداری به شورا آغاز شد.
افتتاح ۱۳۸ پایگاه و ۴۰ مرکز سلامت در قم اتفاقی بود که دهم بهمن سال جاری در قم افتاد. همان روز‌ها هم پیشرفته‌ترین تصفیه خانه فاضلاب در کشور هم با حضور معاون اول رئیس جمهور در قم افتتاح شد.
بی‌اخلاقی عده‌ای تندرو در راهپیمایی ۲۲ بهمن ماه در قم، جشن انقلاب را به کام مردم تلخ کرد و هیاهوی این کار تا رسانه‌های خارجی و کاخ سفید هم رفت. بازسازی صحنه دستگیری ملوانان آمریکایی در قم به طرزی بسیار زننده‌تر از تهران و کرج صورت گرفت به نحوی که اعتراض اعضای جامعه مدرسین و بزرگان حوزه علمیه را هم در پی داشت.
آغاز مهلت تبلیغات انتخاباتی در بهمن‌ماه روزهای پرشوری در استان قم رقم زد. در این دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی ۱۶۱ نفر ثبت نام کرده بودند که از این تعداد ۸۴ کاندیدا تائید شده و وارد رقابت انتخاباتی شدند. در روزهای پایانی تبلیغات انتخاباتی نیز ۲۱ کاندیدا از ادامه رقابت کناره‌گیری کردند و جشن باشکوه انتخابات مردم قم با حضور ۶۳ نفر از کاندیدا‌ها برگزار شد.
علی لاریجانی که دو دوره ریاست مجلس را تجربه کرده بود از ابتدا اعلام کرد که به صورت مستقل وارد انتخابات می‌شود و در قم تشکل‌های مختلف از جمله جامعه مدرسین وی را در لیست خود قرار دادند.
تشکلی موسوم به شورای اصولگرایان اما لیست متفاوتی از فهرست جامعه مدرسین تهیه کرد و سه نامزد مورد حمایت خود را از میان نامزدهای جبهه پایداری انتخاب کرد. محمد رضا آشتیانی، مجتبی ذوالنوری، احمد امیرآبادی هر سه از چهره‌های نزدیک به جبهه پایداری بودند که در لیستی در مقابل لاریجانی قرار گرفتند.
هر چند اصولگرایان مرکز از جمله تشکل‌هایی مانند جبهه پیروان امام و رهبری، جامعه روحانیت مبارز، حزب موتلفه و دیگر تشکل‌های اصولگرای سنتی این لیست و ایستادن در مقابل فهرست جامعه مدرسین را محکوم کردند اما طرفداران پرنفوذ جبهه پایداری و جریان نزدیک به موسسه امام خمینی (ره) در قم شرایطی را به وجود آوردند که در نهایت به راهیابی دو نفر از این فهرست سه نفره به بهرستان منجر شد.
در این دوره از انتخابات در هفتم اسفندماه ۶۱.۴ درصد مردم قم شرکت کردند. از مجموع ۴۷۴ هزار و ۵۸۳ رأی اخذ شده از ۶۱۲ صندوق، احمد امیرآبادی فراهانی با ۲۶۳ هزار و ۸۸۵ رأی، علی لاریجانی با ۱۹۱ هزار و ۳۲۹ رأی و حجت الاسلام مجتبی ذوالنوری با ۱۶۸ هزار و ۳۹۷ به مجلس شورای اسلامی راه یافتند.
آیت الله محمد مومن نیز در انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری در حوزه انتخابیه استان قم از مجموع ۴۷۰ هزار و ۱۳ رأی مأخوذه، با کسب ۳۳۱ هزار و ۱۴۹ رأی، حائز اکثریت نسبی آرا شد.
علی لاریجانی که در دو دوره هفتم و هشتم به عنوان گزینه اول مردم قم به مجلس شورای اسلامی راه یافته بود، در انتخابات هفتم اسفند با ناباوری، دوم شد. او که در روزهای تبلیغات انتخاباتی با تخریب وسیعی از سوی مخالفانش روبه‌رو بود، با کاهش ۷۹ هزار و ۵۳ رأی نسبت به انتخابات دوره نهم، در جایگاه دوم قرار گرفت.
ریزش آرای لاریجانی در قم یک شوک انتخاباتی برای تحلیل گران مسائل سیاسی و انتخابات محسوب می‌شود و دلایل زیادی برای آن مطرح می‌شود که می‌توان به سابقه گرایش مردم قم به اصولگرایان در انتخابات گذشته و همچنین حمایت اصلاح طلبان از لاریجانی در انتخابات مجلس دهم و نزدیک شدن لاریجانی به دولت اشاره کرد.
موفقیت حجت الاسلام مجتبی ذوالنوری دیگر کاندیدای نزدیک به جبهه پایداری اما در فضای پیچیده‌تری رقم خورد. عده‌ای این موفقیت را به کناره‌گیری ناموفق آشتیانی از رقابت درست شب پیش از برگزاری انتخابات مربوط می‌دانند.
حجت الاسلام آشتیانی یک روز قبل از برگزاری انتخابات در نامه‌ای به فرماندار قم رئیس هیئت اجرایی انتخابات، خواستار کناره‌گیری از رقابت‌های انتخاباتی به نفع مجتبی ذوالنوری شده بود. این انصراف به سرعت در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد و با وجود ممنوعیت تبلیغات انتخاباتی، هواداران مجتبی ذوالنوری، استعفانامه حجت‌الاسلام آشتیانی را در تیراژ بالا منتشر و در سطح استان نصب و توزیع کردند.
در میان چشمان متعجب ناظران، هیئت نظارت، کناره‌گیری محمدرضا آشتیانی را نپذیرفت و لطفی رئیس هیئت نظارت بر انتخابات در شب انتخابات، نامه‌ای به فرماندار قم نوشت و اعلام کرده که استعفای این کاندیدا پذیرفته نشده است. دفتر آشتیانی هم بلافاصله اطلاعیه‌ای مبنی بر حضور این کاندیدا در جمع مدعیان انتخابات مجلس صادر کرد و این اطلاعیه مدام در شبکه‌های اجتماعی بازنشر داده شد. آنطور که احمد امیرآبادی بعد‌ها در مصاحبه‌ای با خبرگزاری دانشجو مطرح کرده، استعفای آشتیانی به دستور رئیس جامعه مدرسین از وی برای کمک به رای مجتبی ذوالنوری صورت گرفت که البته همین واقعیت برخی مجهولات در رفتار انتخاباتی دلواپسان در قم را حل کرد.
هر چند زمان در هفتم اسفندماه متوقف نشده و سال ۹۴ پس از آن ۲۲ روز دیگر هم ادامه خواهد داشت اما تحلیل‌گران معتقدند نتایج انتخابات هفتم اسفند اثر قابل توجهی بر معادلات سیاسی داخل استان و کشور خواهد داشت که باید منتظر نتایج آن ماند و برای مردم قم و کشور سال بهتری را آرزو کرد.
منبع: مهر
