غلامعباس کوچکی در نشستی با موضوع شفقت ورزی به خود از سلسله نشستهای جوانی فصل رویش درباره پرورش یک رابطه جدید با خودمان اظهار کرد: علت بسیاری از مشکلات ما این است که انسانها خود را خوب نمیشناسند، قبل از این باید به سراغ پاسخ به این پرسش رفت که ارتباط شما با خودتان چگونه است؟
وی افزود: سوال دیگر را باید اینگونه پرسید، آخرین باری که به خودتان نگاه کردهاید چه واکنشی داشتهاید. برای پاسخ به این سوال باید روراست باشیم، گاهی ما به علت بسیاری از مشکلات به خود توهین میکنیم، این اظهارات براساس واکنشی به نام خودگویی صورت میگیرد.
این روانشناس بیان کرد: در خودگوییها نباید نگران قضاوت دیگران باشیم، باید اجازه بدهیم که در هنگام صحبت با خود اظهارات دیگران ما را دچار تزلزل در ادامه خودگویی کند.
وی تصریح کرد: در خودگویی باید جرأت به خرج داد اما همان طور که در برخورد با دیگران مراقب صحبتهای خودمان هستیم، در خودگوییها نیز باید اینگونه باشد. در حالی که برعکس است، در برخورد و صحبت با خود از هیچ توهینی کوتاه نمیآییم.
کوچکی ادامه داد: خودگوییهای ناشایست و تکرار عمل، کم کم در ناخودآگاه ما جای خود را ثابت میکند و میپذیریم که دچار اشکالاتی هستیم که ممکن است وجود نداشته باشند، این باورها کم کم در ذهن ما به سرنوشتمان تبدیل میشود.
وی خاطرنشان کرد: گاهی پیامهایی که دریافت میکنیم سبب میشود که بجنگیم و به این نتیجه برسیم که این باورها درست نیست و سعی در تغییر خود برمیآییم.
عضو سازمان نظام روانشناسی با بیان اینکه باید از خودمان ارزیابی داشته باشیم، گفت: به عنوان مثال در هر رویدادی که حضور پیدا کردیم باید از خود چند سوال بپرسیم، چرا رفتیم، چه شد چه میخواستیم بشود. در پاسخ به این سوالات باید با خود مهربان باشیم، یعنی آن چیزی که برای دوست و دیگران به کار میبریم برای خودمان هم به کار ببریم.
وی افزود: اگر اجازه نمیدهیم در قبال خودمان واژههای خوب به کار ببریم حال خوشی نداریم. در حقیقت باید یاد بگیریم که ما هم انسان هستیم و ممکن است اشتباه کنیم. به خودمان این فرصت را بدهیم که با اشتباهاتمان روبرو شویم. ما هم فرقی با دیگران نداریم. انسان اشتباه میکند و در شقفت ورزی به خود اصل اول این است که ما انسان هستیم و ممکن است اشتباهاتی را مرتکب شویم.
کوچکی اظهار کرد: دومین اصل در شقفت ورزی به خود این است که از مشکل عبور کنیم. بسیاری از مشکلات ما ناشی از این است که در یک مشکل باقی میمانیم و آن را ترک نمیکنیم. مثلا در یک میهمانی با کسی صحبتی میکنیم که شایسته نبوده است. پس از آن بارها خود را ملامت و سرزنش میکنیم. در این نقطه میمانیم و شاید هزاران کلمه و جمله بدتر از آن صحبت را به خود بگوییم. در حالی که باید از ماجرا عبور کنیم.
وی با بیان اینکه خود شقفت ورزی یک مهارت است که میتوان آن را ایجاد کرد یا افزایش داد، گفت: اگر در قبال فرد دیگری دچار رفتاری ناشایست شدیم ابتدا باید به سراغ درک خود برویم، برای کسب این مهارت میتوانیم از نوشتن استفاده کنیم. واژههایی که به خود میگوییم را بنویسیم، سپس آن را تغییر داده و زبان خاصی برای آن به کار ببریم. این مهارت سبب میشود دفعات بعد دچار چنین اشتباهی نشویم.
وی با ذکر مثالی درباره کسانی که نقش دخترخوب و پسرخوب خانواده را بازی میکنند بیان کرد: این شخص زمانی که از دیگران بی تفاوتی دید شروع به غر زدن میکند اما کسی که غر میزند باز به کارهایش ادامه میدهد و نتیجه آن بی توجهی بیشتر به خودش است.
وی با اشاره به پیامهای والدینی گفت: توقع بیش از اندازه از خود، دیگران و دنیا در همه ما وجود دارد و این چیزی است که از گذشته به ما یاد دادهاند. همه ما میدانیم که این جهان ناپایدار است اما همیشه در این دام میافتیم که اگر فلان اتفاق بیفتد اوضاع خوب میشود، در حالی که ناپایداری همچنان وجود دارد.
کوچکی اظهار کرد: رنج، تجربه مشترک همه انسانهاست، اما اینکه چرا اینقدر درگیر رنج و چالش یا بحرانی میشویم به علت همان توقع بالایی است که در ما از گذشته ایجاد شده است.
وی گفت: برای حل مشکلات به ما میگویند ماهیت مساله خود را درک کنید. این یعنی متوجه شویم وقتی با مسالهای مواجه میشویم چه میکنیم و چگونه عمل میکنیم. نباید روی مسأله تمرکز کنیم بلکه هدف این است که روی خودمان تمرکز کنیم.
این مدرس کشوری خاطرنشان کرد: در مجموع شفقت با خود یعنی با خودت نجنگ. این موضوع شامل خودباوری نیست بلکه تعریفی متفاوت دارد. خود شفقت ورزی میگوید برای خودت به اندازه دیگران وقت بگذار.