همزمان با تعیین ۲۰ مرداد به عنوان خط پایان کشت دوباره برنج در مازندران از سوی مرکز تحقیقات برنج کشور ، کارشناسان و محققان سازمان جهاد کشاورزی استان هم هشدار داده اند که شالیکاران پس از این تاریخ اقدام به کشت دوباره نکنند چون به خاطر شرایط آب و هوایی با خسارت احتمالی آفت و سرمازدگی مواجه خواهند شد.
به گزارش خبرنگار ایرنا، موسسه تحقیقات برنج مستقر در آمل هر سال با جمع بندی داده های مختلف از جمله پیش بینی های فصلی هواشناسی و دوره طغیان آفت های مختلف زمان مشخصی را برای پایان کشت دوم برنج اعلام می کند و امسال هم حداکثر زمان مناسب برای این کار را تا ۲۰ مرداد جاری اعلام کرد.
کارشناسان این موسسه معتقدند که پشت سر گذاشتن موعد تعیین شده کارشناسی، ضریب آسیب پذیری محصول را در بازه زمانی کاشت تا برداشت به سبب طغیان آفت و یا سرمای زودرس افزایش می دهد.
کشت دوم برنج همانند کشت اول نیازمند صرف هزینه های شخم و شیار، دستمزد نشاکاری، آبیاری و سمپاشی و دیگر کارهای ضروری برای نگهداری است که در صورت از بین رفتن محصول به علت تاخیر در کشت، کشاورزان دچار ضرر و زیان غیرقابل جبران خواهند شد.
برداشت رسمی شالی استان مازندران از اواخر تیر ماه در آغاز شد و تا حوالی پایان شهریور برای کشت اول ادامه می یابد.
پیش بینی سازمان جهاد کشاورزی مازندران نشان می دهد که امسال بیش از ۳۵ تا ۴۰ هزار هکتار از زمین های شالیزاری استان زیر کشت نشای مجدد قرار می گیرد و در سطحی حدود ۵۵ هزار هکتار نیز پرورش ساقه انجام خواهد شد.
در حال حاضر بیشتر شالیکاران حوزه آبریز هراز در شهرستان های محمودآباد، بابلسر ، فریدونکنار ، آمل و بابل که برداشت را انجام دادند مشغول آماده سازی زمین و یا نشا مجدد هستند.
مشاهدات خبرنگار ایرنا از مناطق مختلف مازندران نشان می دهد بسیاری از کشاورزان با دیدن روان آب در رودخانه ها و نهرهای کشاورزی و افزایش میزان آب آببندان ها و سدها ، پرکوب در حال شخم و شیار شالیزارها هستند.
سیلاب بهاری و بارش برف در ارتفاعات البرز سبب شد تا ظرفیت تمام هشت سد بزرگ و کوچک و ۸۰۰ قطعه آببندان های مازندران پر شود و در نتیجه ذوب شدن برف در ارتفاعات روان آب در عمده ۱۲۰ رودخانه بزرگ کوچک استان نیز جاتری باشد.
کشت دوم برنج به ۲ صورت "نشای مجدد" و "رتون " یا به اصطلاح محلی دونوج ( پرورش ساقه شالی) انجام می شود ،در روش اول کشاورزان اقدام به آماده سازی دوباره شالیزار کرده که نیاز آبی آن همانند کشت اول بالا است و در روش دوم ساقه های باقی مانده از کشت نخست دوباره جوانه زده و پرورش داده می شود که نیاز به اب ان کمتر است.
رئیس اداره برنج جهاد کشاورزی مازندران روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت که با توجه به اهمیت شرائط آب و هوایی روزهای فصل پائیز برای به بار نشتن خوشه های برنج کشت دوم ، به ازای هر روز تاخیر پس از ۲۰ مرداد، خطر پذیری از بین رفتن محصول افزایش می یابد.
ابراهیم قربان نژاد با بیان اینکه مدت زمان به بار نشستن خوشه و به مرحله درو رسیدن رقم زود رس طارم محلی ۷۵تا ۸۰ روز است، ادامه داد: آفت ساقه خوار نسل چهارم و سرمای احتمالی فصل پاییز تهدیدی جدی علیه نشا دوباره درشالیزارهایی است که با تاخیر انجام شود.
وی با بیان اینکه در کشت مجدد شالیکاران همانند کشت اول هزینه های شخم و شیار ، دستمزد نشاکاران ، آبیاری و سمپاشی را دارند، بیان داشت: پس شالیکاران به خطر پذیری از بین رفتن محصول پس از تاریخ یاد شده توجه کنند.
وی هزینه پرورش ساقه شالی را به مراتب کمتر از نشاء مجدد دانست و بیان داشت: ساقه شالی پس از برداشت اول با پرورش از طریق کود شیمیایی ، سمپاشی علیه نسل سوم و چهارم ساقه خوار و مدیریت آبیاری به خوشه دهی می رسد.
برنج دونوچ که از پرورش ساقه به دست می آید به خاطر استفاده اندک از سموم و کود شیمیایی ، سالم ترین و با کیفیت ترین برنج محسوب می شود.
معاون موسسه تحقیقات برنج کشور مستقر در آمل هم روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به برنجکاران استان هشدار داد که خارج از موعد تعیین شده کارشناسی کشت دوم برنج را ادامه ندهند، چون با ضرر و زیان مواجه خواهند شد.
عبدالرحمان عرفانی گفت:آفت ساقه خوار نسل چهارم و سرمای احتمالی فصل پاییز مهم ترین تهدید برای کشت دوم برنج پس از موعد تعیین شده است و تاکید کرد: بروز سرما و آفت احتمالی می تواند همه زحمت ها، هزینه ها و دسترنج های کشاورزان را بر باد دهد.
یکی از دلایل افزایش رغبت برنجکاران مازنی به کشت دوم در چند سال گذشته، مکانیزه شدن برداشت این محصول بوده است که سبب شده تا در بازه زمانی یک ماهه کار برداشت به اتمام برسد.
در شیوه سنتی کاشت و برداشت برنج، کشاورزان به علت کمبود کارگر و ضرورت یاری گرفتن از همسایگان، به نوبت شالیزارها را نشا می کردند و به همین دلیل زمان برداشت شالی نیز این نوبت رعایت می شد و دوره برداشت حدود دو ماه تا ۲.۵ ماه به درازا می کشید.
معاون مرکز تحقیقات برنج کشور به کشاورزان توصیه کرد تا به جای کشت دوم برنج، در شالیزارهای خود علوفه دامی کشت کنند ، چرا که علاوه بر درآمدزایی خوب، الگوی مناسب تناوب کشت برای زمین های شالیزاری است.
کشاورزان مازندرانی بنا بر آمارها بیش از یک میلیون تن برنج سفید تولید می کنند که برابر ۴۲ درصد نیاز کشور به این محصول است.
ایرنا