سرمایه اجتماعی درمان بخش همه دردهای جامعه سید حسین جعفری

به نظر پانتام سرمایه اجتماعی موجب داشتن حکومت خوب و کارا می شود.

در کشورهای توسعه نیافته، فقدان سرمایه اجتماعی را حلقه مفقوده توسعه و رشد اقتصادی نام نهاده اند.
اقتصاد جدید, سرمایه اجتماعی را بکار می گیرد و به هنجارهایی که از بیرون نظام اقتصادی سرچشمه گرفته و بر رفتارهای اقتصادی تاثیر می گذارند, توجه جدی نشان می دهد.
بنابراین اقتصاددانان آن را به عنوان یکی از شاخص های مهم توسعه مطرح نموده اند, زیرا سرمایه اجتماعی نه تنها در موضوع کسب و کار, بسیار جالب و با اهمیت است بلکه دلایل جالب و مهم تری نیز برای یادگیری چگونگی توسعه وجود دارد.
تحقیقات نشان می دهد, بین سرمایه اجتماعی و کیفیت و نیز هدف و مفهوم زندگی، پیوند مستقیمی وجود دارد.
توجه به سرمایه اجتماعی مباحث توسعه را از مدل های صرف اقتصادی که معطوف به رشداقتصادی و افزایش تولید ناخالص ملی هستند, فراتر خواهد برد و آن را به مولفه هایی چون نظام شبکه ها و ساختارهای اجتماعی و نیز ارزش ها و هنجارهای حاکم بر این شبکه ها. نزدیک خواهد کرد.  
 امروزه در جریان توسعه یک کشور در کنار انواع سرمایه اعم از طبیعی انسانی و مادی سرمایه اجتماعی هم به عنوان برون داد و هم درون داد توسعه به شمار می آید.
جامعه مدنی به عنوان کانون نظریه پردازی های مردم سالاری در مقیاس وسیعی محصول سرمایه اجتماعی است، از طرف دیگر, سرمایه اجتماعی را ماده خام جامعه مدنی نامیده اند.
سرمایه اجتماعی زیرمجموعه سرمایه انسانی نیست، زیرا این سرمایه متعلق به گروه هاست نه افراد, سرمایه انسانی معمولی مانند تحصیلات و مهارت را به تنهایی می توان کسب کرد اما هنجارهایی که شالوده سرمایه اجتماعی را تشکیل می دهند در صورتی معناداراست که بیش از یک نفر در آن سهیم باشد.
در مجموع سرمایه اجتماعی همراه با دیگر اشکال سرمایه یک داده در فرآیند توسعه است, هر چند که آن یک ستانده این فرايند هم هست.
توزیع سرمایه اجتماعی به شدت به الگوهای توسعه سیاسی -اقتصادی و وضعیت دموکراتیک جوامع وابسته است.
تمامی کشورهای غنی در سرمایه اجتماعی، دارای دموکراسی و هم چنین هموارترین اقتصاد فراصنعتی در جهان می باشند.
به نظر او در کشورهایی باسطوح بالاتر اعتماد، عملکرد حکومتی مناسب تر، رونق بیشتر و رشد اقتصادی بیشتر خواهند داشت.
سرمایه اجتماعی به طور ثابت و موثری با بسیاری از شاخصه های توسعه انسانی و اجتماعی اقتصادی از قبیل سطح تعلیم و تربیت  شاخص توسعه انسانی برنامه سازمان ملل متحد (شامل طول عمر آموزش و پرورش و درآمد سرانه تولید ناخالص داخلی GDP) و تراکم توزیع دستیابی به رسانه های جمعی همراه می باشد.
به طور خلاصه شکوفاترین اقتصادها متعلق به جوامعی است که دارای سرمایه اجتماعی غنی هستند. براساس شواهد به دست آمده درمیان، شاخص های سرمایه اجتماعی، مهمترین شاخص, اعتماد اجتماعی است به گونه ای که عنوان می شود, ارتباط بین سرمایه اجتماعی، با توسعه اجتماعی - اقتصادی ازطریق اعتماداجتماعی برقرارمی گردد.
ویژگی مشترک سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی این است که آنها به طور همزمان یک کالای مصرفی و سرمایه ای هستند.
تفاوت اصلی بین این دو سرمایه در این است که سرمایه انسانی می تواند در یک فرد ذخیره و تجلی پیدا کند و می تواند مورد استفاده فرد بدون توجه به دیگران قرار گیرد در حالی که سرمایه اجتماعی مورد نیاز گروهی از مردم است و نیاز به تعاون در میان این گروه دارد.
فرآیند تولید رشد اقتصادی نیاز به ترکیبی از انواع مختلف سرمایه دارد که سرمایه اجتماعی یکی از آنهاست، به نظر پانتام, سرمایه اجتماعی بازده سرمایه گذاری فیزیکی و انسانی را افزایش می دهد.
به عبارت دیگر آن فقط یک داده ای که وارد تابع تولید می شود نیست بلکه یک عامل متغیر و تسهیل کننده در تابع تولید است.
آن تسهیل کننده کنش های اقتصادی و اجتماعی تقلیل دهنده هزینه های معاملاتی وتعارض های اجتماعی است و به آزادسازی انرژی اجتماعی و استفاده بهینه از آن کمک می کند.

*کارشناس جامعه شناسی سیاسی و مدرس دانشگاه