آیا پدیده کشت سیبزمینی در استانهای دیگر توسط کشاورزان همدانی به ویژه بهاری، اتفاق مطلوبی است یا خیر؟
به گزارش فارس، امروز همدان به عنوان قطب تولید سیب زمینی کشور هم از نظر بذر و هم از نظر سیب زمینی خوراکی شناخته میشود به طوری که وظیفه تولید حداقل یک میلیون تن سیب زمینی کشور بر عهده این استان است.
توانمندیهای همدان از منظر کشاورزی به اندازهای ارتقا یافته که امروز به عنوان یکی از چهار قطب مهم کشور شناخته شده و در غرب کشور مرکزیت دارد. در همین راستا سیب زمینیکاران استان به ویژه در شهرستان بهار که تجربه بسیاری در این حوزه به دست آوردند بنا به دلایل مختلفی از جمله کاهش منابع آبی و البته از دست رفتن توان زمینهای زراعی استان به کشت در استانهای دیگری روی آوردند.
حال سؤوال مهمی که در این حوزه مطرح میشود این است که آیا کشت سیب زمینی توسط کشاورزان همدان در سایر استانهای کشور و یا سایر کشورهای که منابع آبی و خاکی مطلوبی دارند، به نفع کشاورزی استان است یا خیر؟ این پرسش را از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار دادیم.
برنامهای برای کشت سیب زمینی وجود ندارد
مدیرعامل شرکت سیب زمینیکاران شهرستان بهار در گفتوگو با خبرنگار فارس اظهار کرد: هرچند کشت سیب زمینی در شهرستان بهار به دلیل کم آبی کاهش یافته، اما به همان میزان هم در سایر استانهای کشور انجام شده و این خلأ را جبران کرده است.
مجید ریحانی افزود: امروز تولیدات کشاورزان بهاری در سایر استانهای کشور به داخل شهرستان بهار منتقل و در سردخانهها انبار میشود.
وی با تأکید بر اینکه مخالف کشت بیش از حد نیاز هستیم و معتقدیم این کار نباید رواج یابد، تصریح کرد: مشکل اساسی ما این است که برنامه مشخصی برای میزان سطح زیر کشت سیب زمینی وجود ندارد و کشاورز ما از این ناحیه در حال ضربه خوردن است.
مدیرعامل شرکت سیب زمینیکاران شهرستان بهار با بیان اینکه اگر کشاورز بداند سطح زیر کشت آن زیاد است و محصول تولیدی مازاد بر نیاز است قطعا از کشت مازاد نیاز خودداری میکند، ادامه داد: نبود آمار مشخص باعث ضرر به سیب زمینی میشود.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر استانهای دیگر مانند زنجان اجازه کشت به غیر بومیها را نمیدهند، خاطرنشان کرد: البته، چون کشاورز بومی نمیتواند از زمین خود به خوبی بهره برداری کند پس به کشاورز توانمند بهاری اجاره میدهد، چون به نفع او خواهد بود.
ریحانی درباره سابقه کشت سیبزمینی در استانهای دیگر گفت: کشاورزان بهاری ابتدا کشت سیبزمینی را از کردستان و قروه آغاز کردند تا کشاورزان آن منطقه خودشان توانمند شدند، پس به سایر مناطق کشور رجوع کردند.
وی با بیان اینکه هر سال آمار دقیقی از زراعت یک محصول ارائه نمیشود، اظهار کرد: به همین دلیل کشاورز بدون برنامه به کشت میپردازد و در هر سال یک اتفاق برای تولیدات او رخ میدهد.
مدیرعامل شرکت سیب زمینیکاران شهرستان بهار تأکید کرد: باید میزان تقاضا و نیاز داخل کشور و همچنین صادرات سیب در هر سال را حساب کرده تا بتوانیم به اندازه نیاز سیب زمینی را کشت کنیم و مشکلات مختلفی که ظهور و بروز میکند، مواجه نشویم.
به نام و به کام همدان
مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در گفتوگو با خبرنگار فارس با بیان اینکه سیبزمینیکاران همدانی از ۳۰ سال پیش علاوه بر کشت در استان در مناطق دیگر نیز فعالیت میکنند، اظهار کرد: کشاورزان همدان از قصر شیرین تا خوزستان از یک سو و تا مرکز کشور از سوی دیگر به کشت سیب زمینی اشتغال دارند.
امیر لاهوتیان با اشاره به اینکه این اتفاق بدی نمیتواند باشد، افزود: در زمین استانهای همجوار و با استفاده از منابع آبی آنان کشت انجام میشود و در استان همدان به عنوان بارانداز در سردخانهها دپو و در کشور یا خارج از کشور توزیع میشود.
وی با بیان اینکه امروز به دنبال کشتهای فراسرزمینی هستیم، تصریح کرد: از آنجا که تعهد تولید ما برای سیب زمینی در سال یک میلیون تن است اگر بتوانیم در کشورهای دیگر تولید را انجام دهیم به نفع منابع زیرزمینی خواهد بود و در نهایت تعهدات ما در حوزه اقتصاد مقاومتی و تأمین امنیت غذایی انجام شده است.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان با اشاره به اینکه قطب تولید سیب زمینی چه در تأمین بذر و چه در تأمین خوراک استان همدان است، ادامه داد: به همین منظور است که کشاورز همدانی با توجه به تجربه و دانشی که دارد در نقاط دیگر کشور به کشت میپردازد.
وی خاطرنشان کرد: اگر سیب زمینیکار همدانی را از چرخه تولید بذر و خوراک حذف کنیم، چیزی به نام سیب زمینیکاری در کشور باغی نمیماند بنابراین هرجا که نامی از سیب زمینی بیاید، باید کشاورز همدان نیز حضور داشته باشد.
لاهوتیان با اشاره به اینکه برای تعریف یک برند معتبر از سیب زمینی همدان به دنبال تعامل بین تولید کننده، صادر کننده و سردخانه دار همدانی هستیم، گفت: شاید با همکاری که بین اتاق بازرگانی، سازمان صنعت، معدن و تجارت استان و سازمان جهاد کشاورزی اتفاق افتد بتوان به برندسازی در این حوزه امیدوار بود.
کشت در استانهای دیگر را توصیه نمیکنیم
کارشناس مسؤول زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در گفتوگو با فارس تصریح کرد: اگر کشت سیب زمینی توسط کشاورز همدانی در نقاط دیگر کشور مدیریت شده و کنترل شده باشد میتواند نتایج مثبتی به دنبال داشته باشد، اما اگر رها شود قطعا با آسیبهایی همراه خواهد بود.
سعید زارعی با اشاره به اینکه اگر انبارهای و سردخانههای ما کنترل نشوند امکان ورود آلودگی به استان وجود دارد، ادامه داد: از سوی دیگر همین جابجایی سیب زمینی باعث شده که شغلهای بسیاری در حوزه حمل و نقل به وجود آید.
وی با بیان اینکه این اتفاق یک تراز تجاری مثبت در استان ایجاد کرده است؛ خاطرنشان کرد: همدان یکی از چهار استانی است که به عنوان پایلوت کشاورزی انتخاب شده و به عنوان بارانداز غرب کشور در حوزه کشاورزی شناخته شده است.
کارشناس مسؤول زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان همدان گفت: همین اتفاق باعث میشود که به سمت برند سازی برای محصولات استان و آمادگی کامل برای ایفای این نقش برویم و در عرصه صادرات نیز بهتر عمل کنیم.
وی با اشاره به اینکه بر انبارهای دپوی محصولات سیبزمینی نظارت کامل انجام میشود و مشکلی در این حوزه نداریم، اظهار کرد: تا کنون نیز شاهد مشکلی در این حوزه مانند آلودگی در این محصولات نبودیم.
زارعی با بیان اینکه کشت سیب زمینی در استانهای دیگر را تأیید نمیکنیم، افزود: البته کشت فراسرزمینی در کشورهای دیگر را تأیید میکنیم چرا که این اتفاق باعث صرفه جویی در منابع مهمی، چون آب شده و ارزآور است، اما در استانهای دیگر را نمیتوانیم تأیید کنیم، زیرا کشاورزان در استانهای دیگر باید زمینهای خود را کشت کنند.
وی با اشاره به اینکه ما نمیتوانیم نظارت بر کشاورزان ما که در استانهای دیگر کشت میکنند داشته باشیم، تصریح کرد: این اقدام را نیز به کشاورزان توصیه نمیکنیم و استانهای دیگر باید خودشان این اتفاق را مدیریت کنند.
این کارشناس با بیان اینکه این تولیدات مازاد نیاز داخل استان است، ادامه داد: در استان همدان نیازی به تولیدات سایر استانها نداریم و حسن این قضیه تنها ایجاد اشتغال و درآمد بیشتر برای کشاورزان است و اگر نه نیاز استان از محل تولیدات داخلی تأمین میشود.
وی تأکید کرد: به این مسئله باید ملی نکاه کرده و ساز و کار آن را بر اساس منافع کشور و با توجه به منابع آبی تدوین کنیم.
اگر بخواهیم با نگاه ملی به کشت سیب زمینی در استانهای دیگر، اما به نام و کام همدان نگاه کنیم، بدون شک خودخواهی است که منابع آنان را صرفا به دلیل منافع مادی به خطر بیندازیم، اما اگر استانهای دیگر به این دانش و تجربه کشاورزان همدان نیاز دارند، به نظر این اتفاق مطلوبی نیز خواهد بود.
البته در یک نگاه کلی و بلندمدت باید برای حفظ منابع آبی کشور، کشت محصولات آببری، چون سیب زمینی و هندوانه را در داخل ممنوع کرده و با استفاده از فرصت کشت فراسرزمینی علاوه بر تأمین نیاز داخلی به صادرات و ارزآوری نیز بپردازیم، بدون تردید این اقدام نیاز به یک برنامهریزی حساب شده و بلندمدت دارد که باید هر چه زودتر محقق شود.